Vitamine A – wat is het en wat doet het?

Aan het begin van de Twintigste Eeuw werd ontdekt dat ons voedsel stoffen bevatte die belangrijk waren voor onze gezondheid. Ze werden vitamines genoemd. Vitamines spelen een cruciale rol bij het goed functioneren van ons lichaam en bij onze algehele gezondheid. Het zijn chemische verbindingen die in verschillende hoeveelheden in verschillende soorten voedsel voorkomen. We moeten ze eten omdat ons lichaam ze niet zelf of niet voldoende kan maken. Er zijn dertien verschillende vitamines die ieder een eigen functie en een eigen werking hebben. Maar wat zijn die verschillende vitamines nou precies, waar zitten ze in en hoeveel heb je ervan nodig? Ik heb het voor je uitgezocht en ga je er de komende weken over informeren. We beginnen vandaag met vitamine A.

Vitamine A - wat is het?

Vitamine A wordt ook wel retinol genoemd en is een stof die oplosbaar is in vet. Ons lichaam kan zelf deze vitamine niet maken en dus moeten we het via onze voeding binnen krijgen. Ons lichaam kan deze vitamine wel maken van bèta-caroteen dat we via onze voeding binnen krijgen. Retinol ken je wellicht ook uit de cosmetica industrie. Het wordt namelijk veel gebruikt in (anti verouderings-) crèmes en cremès tegen acné en pigmentvlekken.  

Vitamine A - wat doet het?

Retinol speelt een belangrijke rol bij de weerstand en het helpen voorkomen of genezen van infecties in je lichaam. Verder is het belangrijk voor je gezichtsvermogen, voor de groei en voor de gesteldheid van je huid en je tandvlees. Als je te weinig vitamine A binnen krijgt zal je weerstand achteruit gaan en zul je merken dat je huid schilferig wordt en je haar dof. Als je een chronisch tekort hebt kan je gezichtsvermogen achteruit gaan.  Om in Nederland een (chronisch) tekort op te lopen, moet je overigens behoorlijk je best doen. 

Als je teveel retinol binnen krijgt kun je last krijgen van verminderde eetlust, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid en aanverwante klachten. Verder kan je huid rood worden en gaan schilferen en kun je last krijgen van haarverlies en oogafwijkingen. Als je zwanger bent moet je een beetje oppassen met deze vitamine, want het kan bij overconsumptie schade toebrengen aan de baby. Omdat lever(worst) veel vitamine A bevat wordt bijvoorbeeld aangeraden om dit tijdens de zwangerschap met mate te eten.

Vitamine A - waarom is het belangrijk?

Retinol is vooral belangrijk voor je weerstand. Het helpt mee te voorkomen dat je ziek wordt en helpt infecties te voorkomen en te herstellen. Daarnaast speelt de voorloper van deze vitamine (bèta-caroteen, waarvan je lichaam vitamine A maakt) een rol bij je gezichtsvermogen. Vandaar dat je oma altijd riep dat je wortels moest eten voor je ogen! In wortels zit namelijk veel bèta-caroteen. Verder helpt het je huid en je tandvlees gezond te houden.

Vitamine A - waar zit het allemaal in?

Retinol zit veel in lever en verder in vis, melkproducten en boter. Veel groente en fruitsoorten bevatten bèta-caroteen (veruit het meest in wortelen), waarvan je lichaam zelf deze vitamine kan maken. In Nederland wordt aan margarine en bak- en braadproducten overigens vitamine A toegevoegd. 

Vitamine A - wat is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid?

De aanbevolen hoeveelheid vitamine A is voor volwassen mannen en vrouwen verschillend. Bij mannen is het vastgesteld op 900 microgram per dag en bij vrouwen op 700 microgram per dag. Voor zwangere vrouwen is de aanbevolen hoeveelheid 800 microgram per dag, maar pas dan wel op voor de bovengrens want teveel retinol kan schadelijk zijn voor de baby. De veilige bovengrens is vastgesteld op 3000 microgram per dag. 

Vitamine A: wat moet je eten?

Goede maaltijden om aan je retinol behoefte te komen zijn maaltijden die rijk zijn aan groente en fruit maar vooral worteltjes bevatten veel bèta-caroteen, waarvan je lichaam vitamine A kan maken. Je kunt bijvoorbeeld deze heerlijke zoete worteltjes maken of deze geroosterde wortels. Naast in melk en vis zit ook in bijvoorbeeld ei en kaas behoorlijk wat van deze vitamine. Hier vind je wat visgerechten en mijn favoriete eigerecht is deze roerei.